Klima

Područje Sarajeva nalazi se pod uticajem srednje-evropske kontinentalne klime sa sjevera i mediteranske klime sa juga. Isprepletenost ovih uticaja, kao i raznovrsnost reljefa daju ovom području odlike umjereno kontinentalne klime.

Godišnji hod temperature zraka ima dosta uravnotežen porast od januara do jula i izražen pad prema decembru. Najhladniji mjesec je januar sa srednjom temperaturom od -1.3 stepeni i jedini ima negativnu srednju mjesečnu vrijednost. Najhladniji januar je bio davne 1905. godine sa srednjom mjesečnom vrijednosti od -7.8 stepeni, a najtopliji 1936. godine sa 5.9 stepeni. Premda januar važi kao najhladniji mjesec u godini, zna se dogoditi da od njega u nekoj godini bude hladniji februar, kao što je bio slučaj 1929. godine sa srednjom mjesečnom temperaturom od -9.1 stepeni ili 1956. sa -8.5 stepeni. Međutim, februar neke godine može biti i topliji od marta, koji ima srednju temperaturu od 5.0 stepeni, kao što je bio slučaj 1966. godine kada je njegova srednja vrijednost iznosila 6.9 stepeni. Inače, apsolutni minimum temperature u Sarajevu je zabilježen 24. januara 1942. godine od -26.4 stepeni.

Ovakve temperaturne promjene u zimskim mjesecima sa izraženom pojavom dugotrajnih magli i temperaturnih inverzija, uvjetuje greben evroazijskog anticiklona koji se u to doba proširi na našu zemlju. Sa tim u vezi je i duže trajanje mraznog perioda (kada je minimalna temperatura ispod 0 stepeni) i česta pojava takozvanih ledenih dana (maksimalna dnevna temperatura ispod 0 stepeni). U prosjeku u Sarajevu se prvi mraz javlja 23. oktobra, a posljednji 29. aprila, a prosječno je 28 ledenih dana.

Najtopliji mjesec je juli sa srednjom temperaturom od 19.1 stepeni, a veoma blizu njega je august (Tsr 18.8 stepeni), koji često može da bude i topliji. Najtopliji juli mjesec bio je 1928. godine sa srednjom temperaturom od 23.1 stepeni. Međutim, značajno je napomenuti da je u najtoplijem augustu, 19. augusta 1946. godine (Tsr iznosila 23.6 stepeni), zabilježen apsolutni dnevni maksimum temperature od 40.0 stepeni. U prosjeku u Sarajevu ima 68 ljetnih dana (Tmax veća ili jednaka 30.0 stepeni). Nije rijedak slučaj da je u pojedinim godinama ovaj broj dana znatno veći od prosjeka. Tako je u julu 1928. godine bilo 30 ljetnih dana, a od toga čak 22 tropska dana, odnosno, 1992. godine u augustu je bio 31 ljetni dan, a od toga čak 26 tropskih dana. Činjenica da je jesen toplija od proljeća, kao i zakašnjenja ekstremnih temperatura, koje se javljaju u augustu, su rezultat izraženijeg maritimnog uticaja.

Prosječna godišnja temperatura u Sarajevu iznosi 9.5 oC. Godišnja amplituda je 20.4 oC i to je veličina temperaturnog intervala unutar koga se nalaze vrijednosti srednjih mjesečnih temperatura zraka svih mjeseci. Relativno visoka kolebanja temperature zraka ukazuju da Sarajevo ima odlike i kontinentalne klime. Ljeta su topla, a relativno hladne zime. Međutim, zbog izraženijeg termičkog uticaja Jadranskog mora, jesen je toplija od proljeća.

U pogledu oblačnosti, čiji godišnji hod je u obrnutom odnosu sa temperaturom zraka i trajanjem sijanja Sunca, Sarajevo spada u umjereno oblačna mjesta sa prosječnom godišnjom vrijednosti od 59%. Najoblačniji je decembar sa 75%, a najvedriji august sa 37%. Suprotno ovome, najsunčaniji mjesec je august sa 270 sati trajanja sijanja Sunca, dok u decembru ono iznosi u prosjeku samo 41 sat. Prema godišnjem prosjeku, koji iznosi 1830 sati, Sarajevo se svrstava u srednje sunčane gradove.

Zračna strujanja u Sarajevu su uslovljena složenim reljefom i kao direktna posljedica toga je njihova velika modifikovanost, kako po pravcu, tako i po brzini. Dominantni pravci vjetra su jugoistočnog i zapadnog kvadranta.

Padavina u Sarajevu ima u svim godišnjim dobima i svim mjesecima i u prosječnoj godišnjoj raspodjeli su dosta ravnomjerno raspoređene. Prosječna godišnja količina padavina iznosi 919 l/m2. Najveća je u junu i iznosi 92 l/m2 (glavni maksimum padavina), te u oktobru 91 l/m2 (sekundarni maksimum). Najmanje padavina ima februar 64 l/m2 i januar 66 l/m2. Glavni maksimum padavina u junu je rezultat pojačane ciklonske aktivnosti iznad naše zemlje, a sekundarni jačeg maritimnog uticaja. U godišnjoj količini padavina znatnog učešća imaju padavine od snijega. Prvi dan sa snijegom je 4. novembar, a posljednji 23. april. Prvo formiranje snježnog pokrivača u prosjeku se javlja 18. novembra, a zadnji dan je 6. april. Trajanje perioda kada se javljaju snježne padavine iznosi 170 dana, a snježnog pokrivača 139 dana. Iz godišnje raspodjele padavina proizilazi da Sarajevo ima kontinentalni pluviometrijski režim, ali modifikovan maritimnim uticajem.

Povoljne klimatske prilike i atraktivna bliža okolina Sarajeva, pogodna za zimske sportove, bila je povod da se Bosna i Hercegovina kandiduje za organizatora XIV Zimskih olimpijskih igara 1984. godine, koje je i dobila. Kao najpogodniji period održavanja navedenih Igara, naša Služba je odredila period od 8. do 20. februara 1984. godine. Izuzetna organizacija i veoma pogodne klimatske prilike, koje su vladale u vrijeme takmičenja, svrstale su XIV Zimske olimpijske igre kao najuspješniju Olimpijadu održanu do tada. Naša zemlja je od strane Međunarodnog Olimpijskog komiteta i svih učesnika Igara dobila zasluženo priznanje i pohvale.